Aktualności

Dane statystyczne często mogą zostać wykorzystane do manipulacji ludźmi. Czasem wystarczy inaczej wyskalować wykres, by zależności między zmiennymi wydawały się zupełnie inne niż w rzeczywistości. Często szuka się pozornej zależności między dwoma zmiennymi, które tak naprawdę nie mają ze sobą nic wspólnego. 

Czy kiedykolwiek wierzyliście, że bociany przynoszą dzieci? Autor pokazuje, że istnieje zależność między ilością bocianów, a ilością dzieci w danych krajach, ale nie oznacza to, że są te dwie zmienne ze sobą skorelowane w jakikolwiek sposób. Kontroluje je 3 zmienna, o której się nie wspomina podczas próby manipulacji danymi statystycznymi.

„Duże kraje europejskie, takie jak Niemcy, Polska i Turcja, to siedliska wielu bocianów i wielu dzieci. W małych krajach, takich jak Albania czy Dania, jest mniej dzieci i mniej bocianów. Chociaż wyłania się tu wyraźny model z danych, nie oznacza on, że to dzięki bocianom na świecie pojawiają się dzieci.”

Każdego dnia zalewa nas cała masa różnorakich danych statystycznych. Spotykamy się z nimi w wiadomościach, reklamach czy artykułach. Skąd mamy wiedzieć, które z nich są prawdziwe i rzetelne, a które to czysta manipulacja?
Przy pomocy Tima Harforda i jego książki „Jak ogarnąć świat i odróżnić fakty od wyobrażeń” nauczysz się zauważać manipulacje statystyczne oraz ich unikać.

„Dojście do sedna opowieści opartej na danych statystycznych sprawia prawdziwą satysfakcję – można po drodze podbudować wiarę w siebie i zaspokoić ciekawość, a w końcu poczuć, że coś się doskonale opanowało. Będziemy starali się zrozumieć istotę rzeczy, a nie wykrzywiali się szyderczo zza kulis.”

W swoim dziele autor odnosi się do książki autorstwa Darrella Huffa „How to Lie with Statistics”, która pokazuje, że tak naprawdę wszystko da się udowodnić za pomocą statystyki. Autor obala teorie Huffa i pokazuje prawdziwe dane stojące za tymi poglądami.

„Podejście Darrella Huffa jest jak śmieciowe jedzenie – na pierwszy rzut oka wygląda apetycznie, ale po chwili okazuje się nieatrakcyjne i bez smaku.”

Książka składa się z dziesięciu reguł podstawowych i  ednej złotej reguły: zawierz swoim uczuciom; przemyśl własne doświadczenia; nie spiesz się z wyliczeniami; usiądź wygodnie i podziwiaj widoki; poznaj kontekst; pytaj, kogo brakuje; domagaj się przejrzystości, gdy komputer mówi „nie”; nie przyjmuj statystycznych fundamentów za pewnik; pamiętaj, że dezinformacja również może być piękna; zachowaj otwarty umysł i bądź ciekaw. Każdy z tych rozdziałów zawiera bardzo realistyczne symulacje i jest poparty przykładami oraz wypowiedziami innych osób. W niektórych rozdziałach napotkamy wykresy i ilustracje. Każdy z odcinków, będących wcześniej wymienionymi regułami, daje czytelnikowi nowe przemyślenia i pozwala od nowa zobaczyć otaczający nas świat i pokazuje, że potrafimy sami siebie wprowadzać w błąd (może być to spowodowane nieprzemyślanymi decyzjami, lenistwem lub ukrytymi założeniami).

„Mam nadzieję, że […]  wyjaśniło się, że prawda jest bardziej złożona, niż się wydaje na pierwszy rzut oka, ale pod pewnymi względami łatwiejsza do zrozumienia – często przyczyną zamieszania są nie liczby, lecz słowa.”

„Jeśli chcemy, by wszystko nam się zgadzało, musimy zadawać pytania – uczciwe, otwarte pytania. A kiedy już się tego nauczymy, możemy odkryć, że trudno przestać.”